Ένα άγαλμα για τον Λούη Τίκα στις ΗΠΑ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Στις 23 Ιουνίου 2018, στην πόλη Τρίνινταντ της Πολιτείας Κολοράντο των ΗΠΑ, έχει προγραμματιστεί να γίνουν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του μεγάλου συνδικαλιστή ηγέτη, του Έλληνα Ηλία Σπαντιδάκη (Λούης Τίκας), γράφει η ομογενειακή ιστοσελίδα Calami.us. 

O Λούης Τίκας δολοφονήθηκε από την Εθνοφυλακή του Κολοράντο, στη «σφαγή του Λάντλοου» 20 Απριλίου 1914, στη διάρκεια της μεγάλης εργατικής απεργίας στα ορυχεία Ροκφέλερ, στην περιοχή Λάντλοου, κοντά στην πόλη Τρίνιταντ, στα νότια της Πολιτείας.

Τα αποκαλυπτήρια θα συνοδευτούν από εκδηλώσεις, ενώ η ημέρα θα τιμηθεί με διακηρύξεις της Πολιτείας Κολοράντο και της Πόλης Ντένβερ. Έχει προσκληθεί να παραστεί και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξης Τσίπρας.

Ο ανδριάντας θα στηθεί με πρωτοβουλία του «Ιδρύματος Ελληνισμού Αμερικής», με τις χορηγίες Ομογενών. Η πόλη Τρίνιταντ δέχτηκε σχετικό αίτημα του Ιδρύματος, τον προηγούμενο χρόνο. Το Ίδρυμα, είχε πρωτοστατήσει και στην τοποθέτηση του ανδριάντα του «Δρ. Παπ» (Παπανικολάου), τον προηγούμενο χρόνο, στο πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, Φλόριδα. 

Όπως δηλώνει ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Μιχάλης Σέρβος, «ήταν υποχρέωση του Ελληνισμού Αμερικής να τιμήσει τον μεγάλο ήρωα συνδικαλιστή, σύμβολο των συνδικαλιστικών αγώνων στις ΗΠΑ».

Η ζωή του ήρωα συνδικαλιστή

Ο Λούης Τίκας (1886-1914) γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ρέθυμνο της Κρήτης. Τον χρόνο 1906 σε ηλικία 20 χρονών μετανάστευσε στις ΗΠΑ και από την Νέα Υόρκη, όπου πρωτο-έφτασε, κατάληξε στο νότιο Κολοράντο, για να εργαστεί στα ορυχεία. Τον χρόνο 1910 έγινε Αμερικανός πολίτης και λειτούργησε καφενείο στην πόλη Ντένβερ, στην οποίαν τότε ζούσαν περίπου 240 Έλληνες, με κέντρο την οδό «Μάρκετ» γνωστή ως «Greek Town». Oι περισσότεροι Έλληνες, ήταν εργάτες στα ορυχεία.

Ο Τίκας, έγινε μέλος της συνδικαλιστικής Ένωσης των «Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου» (Wobblies). Εργάστηκε στα ορυχεία στην περιοχή Πουέμπλο. Αναδείχτηκε σε ηγετική μορφή ανάμεσα στους συμπατριώτες του, επειδή μιλούσε καλύτερα αγγλικά απ’ οποιονδήποτε άλλον και έστελνε τα εμβάσματα στην Ελλάδα για λογαριασμό των συμπατριωτών του, που δεν ήξεραν πώς να φερθούν στο ταχυδρομείο και στην τράπεζα.

Οι φωτογραφίες της συλλογής Ντολντ, που υπάρχουν στην πολιτειακή βιβλιοθήκη του Ντένβερ, δείχνουν τον Τίκα ως έναν Αμερικανό πολίτη χωρίς μουστάκι -κάτι ασυνήθιστο για την κρητική κοινότητα- που δεν θα ξεχώριζε από έναν ντόπιο.

Την εποχή που ο Λούης Τίκας έφτασε στο Ντένβερ, το μεγάλο αφεντικό ήταν ο Λεωνίδας Σκλήρης, από τη Σπάρτη, ένα είδος εργατοπατέρα που έλεγχε τους Έλληνες εργάτες, όχι μόνο στο Κολοράντο αλλά στην Γιούτα και στην Νεβάδα. Τους εύρισκε δουλειά στα ορυχεία με συνθήκες μεσαιωνικές και αμοιβές χειρότερες από των άλλων εθνοτήτων. Οι «Έλληνες του Σκλήρη» εργάζονταν για $ 1,75 την ημέρα, ενώ οι Γερμανοί και οι Ουαλοί έπαιρναν $ 2,50. Η κατάσταση στα ορυχεία ήταν μεσαιωνική. Από 1910 ίσαμε 1913, συνολικά 618 ανθρακωρύχοι είχαν χάσει τη ζωή τους σε εργατικά ατυχήματα. Τα ημερομίσθια ήταν τόσο χαμηλά, ώστε πολλές οικογένειες ικανοποιούνταν με τις «αποζημιώσεις θανάτου» που έφταναν τα εφτακόσια δολάρια (χώρια το φέρετρο των είκοσι δολαρίων). Ανάμεσά τους δούλευαν 350 περίπου Έλληνες. Η δουλειά τους ήταν πολύ σκληρή, με αποτέλεσμα σε δύο χρόνια να υπάρχουν 13 θάνατοι Ελλήνων και πολλοί τραυματισμοί.

Το 1912, ο Λούης Τίκας εγκατέλειψε το καφενείο. Τον Νοέμβριο του 1912 βρισκόταν στα ορυχεία του Φρέντερικ στο Κολοράντο, που ήταν σκλαβοπάζαρα. Στις 19 Νοεμβρίου ήταν επικεφαλής των 63 Ελλήνων που κατέβηκαν σε απεργία. Τότε αναδείχτηκε η ηγετική κορφή του συνδικαλιστή Τίκα, με αποτέλεσμα να κερδίσει την εμπιστοσύνη των συμπατριωτών του, που αναζητούσαν τρόπους να απαλλαγούν από εργατοπατέρες τύπου «Σκλήρη». Στην διάρκεια αυτής της απεργίας, συνέβησαν πολλά: Όργιο εγκάθετων, «προβοκάτσιες» (μπήκε φωτιά στο κτίριο δίπλα στο πηγάδι του ορυχείου), συλλήψεις και φυλακίσεις. Ο Λούης Τίκας δεν ανεχόταν την εκμετάλλευση και την αδικία. Ήρθε σε επαφή με την «Ένωση Ανθρακωρύχων Αμερικής» (United Mine Workers of America), άρχισε να περιοδεύει στις ανθρακοφόρες περιοχές του Ντένβερ και του Πουέμπλο και να συγκεντρώνει στατιστικά στοιχεία για ατυχήματα και τραυματισμούς την περίοδο 1912-13. Επίσης, για την πολιτική των εταιριών και τη συμπεριφορά των υπευθύνων. Ενημερώνει πως αν οι συνθήκες δεν αλλάξουν θα ξεκινήσει ''βιομηχανικός πόλεμος'', όπως τον ονομάζει.

Ο Τίκας, σύντομα αποκτά την εμπιστοσύνη των εργαζομένων και εξελίσσεται σε ηγετική μορφή. Ο «Λούης ο Έλληνας» (Louis the Greek) ή ο «Λίο ο Κρητικός» (Leo the Cretan), όπως τον αποκαλούσαν, έγινε θρύλος. Όμως, οι εταιρίες που ανήκαν κυρίως στον Τζον Ροκφέλερ, δεν υποχωρούν, αλλά καιροφυλακτούν για να τον πλήξουν.

Η αιματηρή απεργία

Στις 23 Σεπτεμβρίου 1913 ξεκινά η μεγάλη απεργία στην πόλη Λάντλοου (Laddlow ή Ludlow), όπου υπήρχαν 13.000 ανθρακωρύχοι. Στις αρχές της απεργίας, η εταιρεία για να την καταπνίξει προέβη σε έξωση των απεργών από τα οικήματα στα οποία τους στέγαζε και προσέλαβε απεργοσπάστες. Οι απεργοί δεν πτοήθηκαν. Έστησαν σκηνές στην περιοχή σε στρατηγικό σημείο, ώστε να εμποδίζουν τους απεργοσπάστες να μπουν στα ορυχεία. Τον Οκτώβριο, ο καταυλισμός των απεργών λειτουργούσε σαν πόλη: πεντακόσιοι άνδρες, τριακόσιες πενήντα γυναίκες, τετρακόσια πενήντα παιδιά, ελληνικός φούρνος, ελληνικό καφενείο.

Η εταιρεία ζήτησε την παρέμβαση της εθνοφρουράς και ο κυβερνήτης του Κολοράντο συμφώνησε. Οι συγκρούσεις ήταν βιαιότατες. Τότε η οικογένεια Ροκφέλερ υπέβαλε το αίτημα να ντυθούν με στολές της εθνοφρουράς δικά της, έμπιστα πρόσωπα, αποφασισμένα αν χρειαστεί να ρίξουν στο ψαχνό. Ο κυβερνήτης το αποδέχθηκε και αυτό. Αλλά οι απεργοί δεν υποχώρησαν - ακόμη και όταν οι Ροκφέλερ έστειλαν ένα θωρακισμένο αυτοκίνητο το οποίο έφερε πολυβόλο και οι εθνοφρουροί το αποκαλούσαν Death Special.

Ήταν φανερό ότι στις 20 Απριλίου 1914 η εθνοφρουρά θα εισέβαλε και θα εκκένωνε τον καταυλισμό των απεργών. Ήταν Δευτέρα του Πάσχα και οι περισσότεροι κοιμούνταν αφού την προηγούμενη γιόρταζαν το ελληνικό Πάσχα. Οι πιστολάδες της εταιρίας απαίτησαν από τον Λούη Τίκα να τους παραδώσει δύο Ιταλούς συνδικαλιστές. Ο Τίκας ζήτησε ένταλμα σύλληψης αλλά τέτοιο πράγμα δεν υπήρχε και ο Τίκας αρνήθηκε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση.

Λίγο αργότερα έπεσε η πρώτη βολή: μερικοί από τους απεργούς ήταν οπλισμένοι. Το Κολοράντο αποτελούσε μέρος της Άγριας Δύσης. Ακολούθησε μάχη χαρακωμάτων ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά έτρεξαν να σωθούν στους γύρω λόφους. Σύμφωνα με την μαρτυρία της Μαίρη Χάρρις, γνωστής και ως Mother Jones, πάνω από σαράντα άτομα σκοτώθηκαν από σφαίρες και από ασφυξία, ενώ ένα αγοράκι δέχτηκε μια σφαίρα στο κεφάλι καθώς προσπαθούσε να σώσει το γατάκι του. Σύμφωνα με την Mother Jones οι πιστολάδες είχαν καταναλώσει πολύ ουίσκι από το κοντινό σαλούν και βρίσκονταν σε έξαλλη κατάσταση. Τα επεισόδιο, που αποτελεί μαύρη σελίδα στην ιστορία των ΗΠΑ, ονομάστηκε «σφαγή του Λάντλοου».

Ο Τίκας με απαράμιλλο θάρρος, ζήτησε να δει τον επικεφαλής της εθνοφρουράς, λοχαγό Καρλ Λίντερφελντ (Karl Linderfeld) κρατώντας λευκή σημαία. Οι δυο τους συναντήθηκαν στο λόφο και μίλησαν για λίγο. Έπειτα οι αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι ο αξιωματούχος χτύπησε με πρωτοφανή αγριότητα τον Τίκα στο κεφάλι με την καραμπίνα του. Η καραμπίνα έσπασε στα δύο όπως και το κρανίο του Τίκα. Οι εθνοφρουροί βάλθηκαν να πυροβολούν το άψυχο σώμα. Ευθύς αμέσως εισέβαλαν στον καταυλισμό, ρίχνοντας αδιακρίτως εναντίον οτιδήποτε κουνιόταν. Έδιωξαν τους απεργούς, σκότωσαν 18 άτομα, 10 εκ των οποίων ήταν παιδιά από τριών μηνών, ίσαμε 11 χρονών και έκαψαν τις σκηνές τους. Όταν οι απεργοί ξαναμπήκαν μερικές ημέρες αργότερα στον καταυλισμό, βρήκαν το πτώμα του Τίκα. Η κηδεία του έγινε στις 27 Απριλίου 1914 και την νεκρώσιμη πομπή ακολούθησαν χιλιάδες εργάτες.

Οι συγκρούσεις τερματίστηκαν μόνον όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Γούντρο Γουίλσον, έστειλε μονάδες του ομοσπονδιακού στρατού στην περιοχή. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, σκοτώθηκαν συνολικά 69 άτομα. Στον θλιβερό απολογισμό θα πρέπει να προσθέσουμε και τα εξής: 400 απεργοί συνελήφθησαν, 332 από αυτούς παραπέμφθηκαν για φόνο και μόνο ένας, ο Τζον Λόουσον, καταδικάστηκε αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο του Κολοράντο αργότερα τον αθώωσε. Από την εθνοφρουρά παραπέμφθηκαν 22 άτομα - ανάμεσά τους και δέκα αξιωματικοί - και σε μια παρωδία δίκης, που ως τέτοια διδάσκεται σήμερα σε διάφορες πανεπιστημιακές σχολές, αθωώθηκαν όλοι, πλην του λοχαγού Λίντερφελντ, ο οποίος δολοφόνησε τον Τίκα. Όμως, η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν απλή πειθαρχική επίπληξη.

Σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα γεγονότα του Λάντλοου, διάφοροι μεταρρυθμιστές και σοσιαλιστές οργάνωσαν πικετοφορίες σ’ όλη τη χώρα. Ο συγγραφέας Άπτον Σίνκλαιρ (που αργότερα έγραψε το μυθιστόρημα «King Coal») στήθηκε επί μέρες έξω από τα γραφεία του Ροκφέλερ στη Νέα Υόρκη σε σιωπηλή διαδήλωση. Στο Σικάγο πραγματοποιήθηκε μεγάλη διαδήλωση με πρωτοβουλία της εφημερίδας "Masses". Ο Σίνκλαιρ και ο προοδευτικός δικαστής του Ντένβερ, Μπ. Μπ. Λίντσεϊ, ταξίδεψαν μαζί με γυναίκες απεργών σ’ όλη την Αμερική μιλώντας σε συγκεντρώσεις για την σφαγή του Λάντλοου.

Το χρονικό της απεργίας δεν γράφτηκε ποτέ. Είχε σχεδόν ξεχαστεί, ώσπου το 1944 ο τραγουδιστής Γούντι Γκάθρι έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο «The Ludlow Massacre». Το τραγούδι ακουγόταν συχνά στις διαδηλώσεις της δεκαετίας του ’60. Ο ποιητής Ντέιβιντ Μέισον έγραψε ένα ποιητικό μυθιστόρημα 4.800 στίχων με τίτλο: "Ποιος ήταν ο Λούης Τίκας", όπου περιγράφεται η ζωή του Έλληνα πρωταγωνιστή του αμερικανικού εργατικού κινήματος.

Την ζωή του Τίκα επανέφερε στο προσκήνιο ο Ελληνοαμερικανός συγγραφέας Ζήσης Παπανικόλας (1991), γράφοντας την βιογραφία του σε ένα βιβλίο. Τον χρόνο 2001 ο Αμερικανός τραγουδοποιός Φρανκ Μάνινγκ (Frank Manning) στηριγμένος στις αναμνήσεις του παππού του που συμμετείχε στην απεργία του Λάντλοου, έγραψε το τραγούδι «Λούης Τίκας», που βραβεύτηκε στο διαγωνισμό «Γούντι Γκάθρι». Το τραγούδησε στις ετήσιες εκδηλώσεις που διοργανώνονται στο Λάντλοου από την Ένωση Ανθρακωρύχων και το 2007 το τραγούδησε και στην Ελλάδα.

Σήμερα το Λάντλοου είναι μια πόλη - φάντασμα. Στον χώρο της σφαγής, στην περιοχή Τρίνινταντ, έχει στηθεί μεγαλοπρεπές μνημείο από γρανίτη στη μνήμη των θυμάτων. Εκεί υπάρχει και ο τάφος του γενναίου Λούη Τίκα. Στο Ρέθυμνο, τόπος καταγωγής του, προς τιμήν του, υπάρχει οδός Ηλία Σπαντιδάκη και προτομή του.

Τον 2013 η δημοσιογράφος Λαμπρινή Θωμά και ο σκηνοθέτης Νίκος Βεντούρας γύρισαν το ντοκιμαντέρ ''Παλικάρι'' (Ο Λούης Τίκας και η σφαγή του Λάντλοου). «Αποστόλης Μπερδεμπές» είναι το όνομα της ομάδας που γύρισε το ντοκιμαντέρ ''Ludlow, oι Έλληνες στους Πολέμους του Άνθρακα'' και η οποία έχει στο ενεργητικό της το γνωστό ντοκιμαντέρ ''Ταξισυνειδησία'' (2013). Ο Αποστόλης Μπερδεμπές ήταν ένας αγωνιστής της ελληνικής παροικίας της Νέας Υόρκης στα χρόνια της χούντας, ένας αγνός και πρωτοπόρος άνθρωπος, που πέθανε πολύ νέος, μία ημέρα πριν κλείσει τα 31 του χρόνια. Οι συντελεστές της ταινίας είναι οι Λεωνίδας Βαρδαρός (σκηνοθεσία), Προκόπης Δάφνος (διευθυντής φωτογραφίας), Ρήγας Αξελός (αφήγηση), Ξενοφώντας Βαρδαρός (μοντάζ και μουσικές επιλογές, Ανδρέας Γκόβας (ηχολήπτης) και Φρόσω Τσούκα (έρευνα).

________
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

http://anemosanatropis.blogspot.gr/2018/04/blog-post_915.html

Θοδωρής Καλλιφατίδης, ο κορυφαίος εν ζωή συγγραφέας στη Σουηδία

       Σημαντικοί Έλληνες                     
Ο κορυφαίος εν ζωή συγγραφέας στη Σουηδία

Ο Θοδωρής Καλλιφατίδης είναι μυθιστοριογράφος, ποιητής, δοκιμιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Έχει χαρακτηριστεί ως ο κορυφαίος εν ζωή συγγραφέας στη Σουηδία και ένας από τους μεγαλύτερους Σουηδούς διανοούμενους. Διετέλεσε Διευθυντής της Σουηδικής Τηλεόρασης και το 1995 το σουηδικό κράτος του ανέθεσε την εκφώνηση του πανηγυρικού λόγου της εθνικής του εορτής.

Γεννήθηκε στους Μολάους της Λακωνίας το 1938. Ο πατέρας του, Δημήτριος Καλλιφατίδης, ήταν δάσκαλος με καταγωγή από τον Πόντο, ενώ η μητέρα του, Αντωνία Κυριαζάκου καταγόταν από τους Μολάους. Ο Εμφύλιος θα αναγκάσει την οικογένειά του να εγκαταλείψει τους Μολάους για να εγκατασταθεί στην Αθήνα το 1946, όπου φοίτησε στο 5ο γυμνάσιο αρρένων. Στη συνέχεια, σπούδασε στη δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν. Αφού εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, το 1964 μετανάστευσε στη Σουηδία, όπου μέχρι σήμερα διαμένει.

Αρχικά συνάντησε πολλές δυσκολίες και για να επιβιώσει έκανε και διάφορες δουλειές. Όπως έχει αναφέρει χαρακτηριστικά: «Και εγώ στη Σουηδία είμαι ξένος εδώ και 47 χρόνια (…). Όταν κάποτε με απέλυσαν από εκεί που έπλενα πιάτα με την κατηγορία ότι είχα κλέψει κάτι από το ταμείο (δεν μου είχε περάσει καν από το μυαλό), διαπίστωσα προς μεγάλη μου έκπληξη ότι δεν υπήρξε έστω ένας να πει “μα καλά, πώς είστε τόσο βέβαιοι ότι αυτός είναι ο κλέφτης;”. Η απάντηση ήταν απλή. Δεν ήταν τόσο το ότι ήμουν ξένος αλλά το ότι ήμουν ο μόνος πιο ξένος, γιατί μόλις είχα αρχίσει να δουλεύω. Οι άλλοι είχαν τακτοποιηθεί κάπως, είχαν κάνει φιλίες κτλ. Εγώ, που μπήκα τελευταίος στη δουλειά, αυτομάτως ήμουν και ο ένοχος».

Έξι χρόνια μετά την άφιξή του στη Σουηδία είχει μάθει τα Σουηδικά τόσο καλά ώστε εκδίδει τα πρώτα του βιβλία στη σουηδική γλώσσα, που αγκαλιάστηκαν θερμά από το αναγνωστικό κοινό και δημιούργησαν αίσθηση. Έκτοτε έχει εκδώσει 40 βιβλία στα Σουηδικά, δεκαοκτώ από τα οποία κυκλοφορούν και στα Ελληνικά. Τελευταίο είναι το αυτοβιογραφικό «Μια Ζωή ακόμα», το οποίο κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2016 από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη.

Σπούδασε από το 1969 ως το 1972 φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, όπου αργότερα έγινε καθηγητής. Από το 1972 ως το 1976 υπήρξε διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Bonniers Litterära Magasin.

Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε στα 1969 με μια ποιητική συλλογή, έγινε όμως γνωστός μέσα από τα μυθιστορήματά του. Τα πρώτα πεζογραφήματά του τα έχει γράψει στα σουηδικά (1980 Αγάπη, 1981 Δούλοι κι αφέντες, 1987 Ο έκπτωτος άγγελος κ.ά.), ενώ αργότερα έγραψε κάποια έργα πρώτα στα ελληνικά (1994 Τιμάνδρα, 1997, Ποια είναι η Γαβριέλα Όρλοβα, 1998 Οι εφτά ώρες στον Παράδεισο κ.ά.). Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, ταξιδιωτικά δοκίμια, θεατρικά έργα. Έχει γράψει σενάρια για τον κινηματογράφο (ανάμεσά τους το Με λένε Στέλιο, μεταφορά μυθιστορήματός του) και έχει σκηνοθετήσει την ταινία Kärleken (1980). Έχει επίσης μεταφράσει Έλληνες συγγραφείς στα σουηδικά και το αντίστροφο.

Στα έργα του περιγράφει τις συνθήκες ζωής των μεταναστών στη Σουηδία αλλά και μέσα από αυτοβιογραφικά στοιχεία αναφέρεται στη ζωή στην Ελλάδα τις δεκαετίες του ’30 και του ’40, συχνά με σατιρικό τρόπο. Σε άλλα μυθιστορήματά του η αφήγηση είναι πολυεστιακή (προσεγγίζει δηλαδή το θέμα του μέσα από διαφορετικές οπτικές γωνίες και πρόσωπα) και έχει μια φιλοσοφική διάθεση και διάσταση.

Έχει τιμηθεί με σημαντικά διεθνή βραβεία για το έργο του, όπως το Μέγα Βραβείο Μυθιστορήματος στη Σουηδία (1981), το Βραβείο Σουηδικής Ακαδημίας (1989), το Βραβείο Τιμής της Στοκχόλμης (1992) και το Ελληνικό Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας-Βιογραφίας-Χρονικού και ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας (2013), ενώ τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 20 γλώσσες.

____________

https://www.ellines.com/famous-greeks/34901-o-korufaios-en-zoi-suggrafeas-sti-souidia/

Ο πολιτισμός έχασε τον Αγγελό του

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΓΡΑΦΕΙ Η ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

• Ο Αγγελος Δεληβορριάς σε αναμνηστική φωτογραφία μόλις έχει εγκαινιαστεί η Πινακοθήκη Γκίκα στην Κριεζώτου, ένα μουσείο αφιερωμένο στη Γενιά του ’30.
  
  
  Η μοίρα –ως πανδαμάτωρ– έχει τις δικές της βουλές. Αν όλα είχαν κυλήσει όπως θα έπρεπε, αυτή η σελίδα της «Κ» θα ήταν αφιερωμένη στην –προγραμματισμένη για χθες– δημόσια συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών κατά την οποίαν θα γινόταν η επίσημη αποδοχή του Αγγέλου Δεληβορριά, τακτικού μέλους από το 2016.

Επειτα από πολλές δεκαετίες καθημερινού αγώνα για το Μουσείο Μπενάκη, από το οποίο έφυγε πριν από τέσσερα χρόνια, ο τίτλος αυτός θα είχε για εκείνον τη σημασία του συμβολικού δάφνινου στεφανιού της τελικής νίκης. Θα στόλιζε τα λευκά του μαλλιά, σηματοδοτώντας την ύψιστη αναγνώριση από την ελληνική πολιτεία για τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε.  Ηδη από τη Μεγάλη Εβδομάδα είχε διακομιστεί στο νοσοκομείο με οξύ πνευμονικό οίδημα. Μεταφέρθηκε σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Οι εξετάσεις έδειξαν ότι έπρεπε να υποβληθεί σε εγχείρηση καρδιάς. Η επέμβαση έγινε επιτυχώς. Παρά την πολυήμερη καταστολή, υπήρξαν ενθαρρυντικά δείγματα από τους γιατρούς. Δυστυχώς, άφησε χθες την τελευταία του πνοή σε ηλικία 81 ετών από λοίμωξη.

Στα εγκαίνια του Μουσείου Μπενάκη το 2000. 

Γράφω αυτές τις σειρές αδυνατώντας να πιστέψω πως δεν θα τον ξαναδώ, στο γραφείο του μέσα στη βιβλιοθήκη του υπογείου της Κουμπάρη. Σκυμμένος στα χαρτιά του, να καπνίζει μανιωδώς τσιγάρα slim, να φορά το τζιν του, μια ξεβαμμένη κόκκινη νιτσεράδα και ένα γαλάζιο πουκάμισο. Να νιώθει πως ο χρόνος δεν του φτάνει για τα πολλά που έχει να κάνει, λες και είχε ένα προαίσθημα. Πιο πολύ θα μου λείψουν πολλά μικρά πράγματα: πως όταν σου μιλούσε, σε κοιτούσε ολόισια στα μάτια και συχνά σε κρατούσε από το μπράτσο αν ήθελε να δώσει έμφαση σε κάτι. Τη θεατρικότητά του. Ο τρόπος που χρησιμοποιούσε τη γλώσσα μας, με τις λέξεις σοφά διαλεγμένες και τοποθετημένες τη μία δίπλα στην άλλη, σαν αρμολόι μάστορα. Τα λεπτά, μακριά του δάχτυλα και τα δαχτυλίδια με τους σφραγιδόλιθους, που στριφογύριζε όταν είχε αμηχανία. Τα γενναιόδωρα φιλιά και οι αγκαλιές όταν τύχαινε να σε δει ξαφνικά μπροστά του, όπως τις προάλλες στο εστιατόριο Φιλίππου που δειπνούσε με τη σύζυγό του Μαρία και φίλους και με πέτυχε. Κάποια στιγμή, εκείνη του έκανε μια μαλακή παρατήρηση, ψιθυριστή. Μάλλον για το τσιγάρο. «Ξέρεις πόσων χρόνων είμαι; Θα κάνω ό,τι θέλω», της είπε αυτός, με αυτές τις ξαφνικές εξάψεις εκνευρισμού που τον έκαναν κατακόκκινο και έπειτα από λίγο έβρισκε πάλι το χρώμα του.

Η υγεία του δεν τον ένοιαζε. Δεν τη λογάριαζε. Αυτό που τριβέλιζε συνέχεια το μυαλό του ήταν οι ομιλίες, οι υποχρεώσεις, οι εκκρεμότητες. Και αν από το Μουσείο Μπενάκη έφυγε από το τιμόνι, με πλήρες ημερολόγιο καταστρώματος, αισθανόταν πως η Σπάρτη και το αρχαιολογικό του έργο ήταν ημιτελή. Αυτό τον βασάνιζε. Είχα την τύχη να μου δώσει πολλές συνεντεύξεις μέσα σε 20 χρόνια. Και δυστυχώς την τελευταία του. Στη σειρά «Καταθέσεις Πολιτισμού» της Τραπέζης της Ελλάδος, στις 28 Μαρτίου του 2018. Το θέμα είχε να κάνει με τη γενιά του ’30, για την οποίαν έκανε μια πραγματική κιβωτό: το Μουσείο της Κριεζώτου. Πρώτη φορά τον είδα καταβεβλημένο πνευματικά. Το θέμα της Σπάρτης επανερχόταν σαν μια ανοιχτή πληγή που έπρεπε να φροντίσει. Ηταν ένας άνθρωπος του καθήκοντος και παρά το ότι εργάστηκε εξοντωτικά επί τέσσερις δεκαετίες –κάθε μέρα, χωρίς Κυριακή ή σχόλη– πίστευε ότι ως αρχαιολόγος δεν ασχολήθηκε όσο έπρεπε με την επιτόπια του έρευνα.

Στην πρώτη του ανασκαφή ως φοιτητής στη Θράκη. 

Θα μου λείψει και για κάτι ακόμη. Ανήκω σε μια γενιά δημοσιογράφων που το επάγγελμά μας είχε ένα τεράστιο προνόμιο: τη μαθητεία κοντά σε σπουδαίους ανθρώπους. Ο Δεληβορριάς ήταν, κατά κάποιον τρόπο, δάσκαλός μου. Χωρίς να το επιδιώκει, ακτινοβολούσε γνώση, ήθος, αγάπη για την πατρίδα. Στα μετέδιδε με το βλέμμα, με τις πράξεις, με το έμπρακτο παράδειγμα του βίου του. Και αισθάνομαι απόλυτα τυχερή που τον γνώρισα, τον συναναστράφηκα και έμαθα τόσο πολλά πράγματα, σαν το πιο ακριβό μάθημα στη ζωή. Η κηδεία του θα γίνει την Παρασκευή στις 2 μ.μ. δημοσία δαπάνη, στο Α΄ Νεκροταφείο.

Καλό ταξίδι, αγαπημένε μας Άγγελε.

_________

http://www.kathimerini.gr/960813/gallery/politismos/eikastika/o-politismos-exase-ton-aggelo-toy

Το δημογραφικό υπονομεύει την κοινωνία μας

ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Γράφει η Ιωάννα Σωτήρχου [*]

Oταν κάτι το γράφουμε -το καταχωρίζουμε- το αποκαλούμε εγγραφή. Οταν κάτι δεν γράφεται πια έχουμε εκγραφή. Μια απουσία καταγραφής που ολοένα μεγεθύνεται και ισοδυναμεί με μελλοντική προγραφή. Δεν αποτελεί σχήμα λόγου, ούτε λογοπαίγνιο: εκγραφή είναι η λέξη που χρησιμοποιεί ο διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Διονύσης Μπαλούρδος για να περιγράψει το πρόβλημα που οξύνεται υπονομεύοντας την κοινωνία μας και δεν είναι άλλο από το δημογραφικό.

«Δεν είναι μόνο η φτώχεια, η ανεργία και η ανισότητα. Ο κυρίαρχος πρωταγωνιστής τα επόμενα χρόνια θα είναι το δημογραφικό. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας ο πληθυσμός μειώνεται: έχουμε αρνητική μεταναστευτική κίνηση και αρνητική φυσική κίνηση, δηλαδή οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις και η γονιμότητα σημειώνει ιστορικά χαμηλούς δείκτες. Τη σύνθεση του φαινομένου αποδίδω με τη λέξη εκγραφή, γιατί μιλάμε για κάτι που φεύγει και δεν εγγράφεται» λέει μιλώντας στην «Εφ.Συν.» και μας εξηγεί:

«Ενα βασικό στοιχείο είναι τα παιδιά που χάνονται επειδή δεν θα γεννηθούν, τα ‘‘αγέννητα της κρίσης’’, με αποτέλεσμα να μην ανανεώνεται ο πληθυσμός στη χώρα και οι θάνατοι να υπερτερούν των γεννήσεων».

Οι λόγοι γι’ αυτό το γεγονός πολλοί και γνωστοί: όπως λένε οι ειδικοί, οι γυναίκες καθυστερούν να κάνουν παιδιά διότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποστηρικτικές πολιτικές, οι Ελληνες καθυστερούν να δημιουργήσουν οικογένεια διότι οι νέοι ζουν παρατεταμένα στο πατρικό.

«Ομως αυτό που ενδιαφέρει τους νέους είναι να έχουν μια ασφαλή εργασία, καθώς διαπιστώνουμε ότι είναι η ασφάλεια της εργασίας αυτή που θα επιτρέψει στα ζευγάρια να δημιουργήσουν οικογένεια. Στις νέες κατηγορίες φτωχών έχει αυξηθεί σημαντικά η συμμετοχή των φτωχών εργαζόμενων, αλλά και συνολικά των νέων και των παιδιών που ζουν σε συνθήκες ένδειας», τονίζει ο ερευνητής, θίγοντας έτσι τις πολιτικές απασχόλησης που εξασφαλίζουν μόνο την ένδεια των εργαζομένων, καθώς οι νέες κατηγορίες φτωχών σχετίζονται με τις συνθήκες εργασίας: ευέλικτες και επισφαλείς μορφές εργασίας, με μισθούς πείνας που βαφτίστηκαν βασικοί και ξεκινούν από τα 430 ευρώ καθαρά για να φτάσουν το πολύ τα 500 ευρώ αν τύχει και είσαι 25άρης.

Πραγματικότητα που ήδη έχει καταγραφεί από τις κοινωνικές έρευνες με τον νέο όρο «SINKIES» (από τα αρχικά των λέξεων Single Income No Kids - Ενα εισόδημα, χωρίς παιδιά) που περιγράφει το ζευγάρι των εργαζόμενων φτωχών χωρίς παιδιά όπου αθροιζόμενοι οι δύο μισθοί μπορούν να προσεγγίσουν το ισοδύναμο μιας κανονικής αμοιβής.

Ο διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Διονύσης Μπαλούρδος 

● Μία ακόμη εκγραφή, σύμφωνα με τον συνομιλητή μας, είναι ότι οι νέοι μένουν με τους γονείς τους και δεν καταγράφονται ως αυτόνομα νοικοκυριά, είναι ανύπαρκτοι στις σχετικές καταμετρήσεις.

● Ακόμη μια όψη εκγραφής προστίθεται από το γεγονός ότι σχεδόν ο ένας στους τρεις νέους ηλικίας 30-44 ετών, για την ακρίβεια ποσοστό 32,4%, ανήκει στους ΝΕΕΤs (αρκτικόλεξο για το Νο Employment, Education, Training – Νέοι χωρίς απασχόληση-εκπαίδευση-κατάρτιση).

«Και στη Σκανδιναβία οι νέοι αντιμετωπίζουν σε υψηλότερα της χώρας μας ποσοστά κίνδυνο φτώχειας, όμως αυτονομούνται νωρίς και με τη βοήθεια των κοινωνικών πολιτικών καταφέρνουν να αναπτύσσονται, διατηρώντας ένα πολύ μικρό ποσοστό ΝΕΕΤs. Στην Ελλάδα όμως αντί πολιτικών έχουμε το ‘‘χοτέλ μάμα’’ όπου είναι δωρεάν τα πάντα» παρατηρεί ο κ. Μπαλούρδος.

Η εικόνα της φτώχειας

Πώς έχει διαμορφωθεί η εικόνα της φτώχειας; Τη χαρακτηρίζουν πλέον η ένταση και η διάρκεια, η αστικοποίηση –η φτώχεια εκτίθεται πλέον στην καρδιά των κοινωνιών, στους δρόμους των πόλεων, ενώ αναποτελεσματικές κρίνονται οι πολιτικές αντιμετώπισής της:

«Δεν είναι μόνο ότι τα παιδιά και οι νέοι συνθέτουν τις νέες ομάδες που έχουν υψηλό κίνδυνο φτώχειας, αλλά σε αυτό προστίθενται και δύο ακόμη χαρακτηριστικά: παραμένουν στη φτώχεια για μεγάλο χρονικό διάστημα και ιδιαίτερα τα παιδιά βιώνουν ακραίες μορφές φτώχειας. Αυτό που μας δείχνει ο δείκτης χάσματος της φτώχειας (η απόσταση του μέσου εισοδήματος των φτωχών από το όριο της φτώχειας) είναι ότι στην Ελλάδα της κρίσης η απόλυτη φτώχεια αποτελεί σημείο απομάκρυνσης από τις χώρες της Νότιας Ευρώπης και τις υπόλοιπες που είναι αντιμέτωπες με εισοδηματική φτώχεια και τον λόγο που πλησιάζει τις πλέον στερημένες πρώην ανατολικές και βαλκανικές χώρες όπως είναι οι Βουλγαρία, Ρουμανία, Κροατία.

»Πέρα από τη μετατόπιση της νέας φτώχειας σε παιδιά, νέους, νέους εργαζόμενους φτωχούς και την οικογενειοποίησή της είμαστε αντιμέτωποι με την αστική φτώχεια που συγκεντρώνεται σταδιακά στα μεγάλα αστικά κέντρα. Αλλά και με... λειψή διακυβέρνηση: η αντιμετώπιση ενός φαινομένου απαιτεί συντονισμό μεταξύ πολλών φορέων που αδυνατούν να συγχρονιστούν, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να είναι επιτυχείς. Οι πολιτικές που φαίνεται να επιτυγχάνουν στο εξωτερικό σε ό,τι αφορά την υπογεννητικότητα είναι συντονισμένα μέτρα που στην ουσία συμφιλιώνουν τον οικογενειακό και εργασιακό βίο, βάζουν πλάτη στο κόστος ανατροφής ενός παιδιού ξεκινώντας από τις γονεϊκές άδειες, τους βρεφικούς σταθμούς, ώς το εκπαιδευτικό σύστημα. Και σίγουρα αυτό που φαίνεται να μετράει πάνω από όλα είναι η ασφάλεια στην απασχόληση…».

Το Κοινωνικό Πορτρέτο της Ελλάδας 2016-2017

Η συζήτησή μας με τον ερευνητή έγινε με αφορμή τη προχθεσινή παρουσίαση του Δημογραφικού και Κοινωνικού Πορτρέτου της Ελλάδας 2016-2017 στη Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για το Δημογραφικό και τη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων. Σύμφωνα με όσα εξέθεσε στη Βουλή:

● Γερασμένη κοινωνία: από το 1996 και μετά -τότε που οι σχετικοί τίτλοι ήταν «γεννάτε γιατί χανόμαστε», άρχισε η υπεροχή των ηλικιωμένων στον πληθυσμό. Το 2016 στον συνολικό πληθυσμό της χώρας περισσότεροι από τον έναν στους πέντε ήταν ηλικιωμένοι άνω των 65 (ποσοστό 21,3%) ενώ το ποσοστό των παιδιών μέχρι 15 ετών μετά βίας έφτανε το 14,4%.

● Πέρσι η μέση ηλικία του πληθυσμού ήταν τα 44,2 χρόνια. Κατά μέσον όρο οι Ελληνίδες αποκτούν το πρώτο παιδί στην ηλικία των 30, που θεωρείται σχετικά προχωρημένη.

● Θα μείνουμε οι μισοί σε λιγότερο από μισόν αιώνα: αν η γονιμότητα είναι 1,3 παιδιά ανά γυναίκα, μακροπρόθεσμα αυτό μεταφράζεται σε μείωση του πληθυσμού κατά 50% σε 44,3 χρόνια. Από το 1996 η γονιμότητα έχει πέσει ακόμη πιο κάτω από 1,3 παιδιά/γυναίκα. Για να είναι σταθερός ο πληθυσμός μιας χώρας η γονιμότητα πρέπει να είναι 2,1 παιδιά/γυναίκα.

● Ραγδαία ανοδική είναι η τάση των γυναικών που δεν αποκτούν παιδιά: για τις γυναίκες που γεννήθηκαν το 1950 το ποσοστό ήταν 9,6%, αντίστοιχα για όσες γεννήθηκαν το 1960 ήταν 10,5% ενώ μέσα σε μια 5ετία (1965) δεν απέκτησαν παιδιά σε ποσοστό 16,3%.

● Οι νέοι εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης 30-34 ετών στην Ελλάδα «κατέχουν» το πανευρωπαϊκό ρεκόρ με ποσοστό 32,4%.

● Με τη φτώχεια να αφορά σχεδόν τον έναν στους πέντε (21,2%) στο σύνολο της χώρας, στις ομάδες υψηλού κινδύνου που πλήττονται περισσότερο ανήκουν τα παιδιά μέχρι 18 ετών (26,3%), οι νέοι 18-24 ετών (29%), οι μερικώς απασχολούμενοι 30,3% και οι άνεργοι (46,9%).

[*] Εφημερίδα των Συντακτών

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Οικονομία και πληθυσμός κάτω από το επίπεδο του 2000
Η γενιά που χάνεται

Ελληνική γλώσσα: Η τελειότητα ενός άλυτου γρίφου

  ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ  

 «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα».                  Ρωμαίος Οράτιος

«Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σε αυτήν δεν υπάρχουν όρια.» 

(Μπιλ Γκέιτς, Microsoft) 

«Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις είναι από την Ελληνική γλώσσα.»                                                                                          (βιβλίο Γκίνες) 

«Η Ελληνική και η Κινέζικη, είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και…..στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.» 

(Francisco Adrados, γλωσσολόγος). 

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει. ngt 

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε. Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί).

 Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας. Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της. Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιο φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο όμορφο και συναρπαστικό. 

classicalwisdom 

Η ΣΟΦΙΑ 

Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. 

Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Γι” αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες. Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».

 Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη (άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι. Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι). Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη. Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» – ελαττώνει ως ανθρώπους – και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας. Και, βέβαια, όταν αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει, πως το λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο». Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. 

Ωραίο δεν είναι το φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε. Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά .. Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία!!! Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. 

Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. 

Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα, για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία. Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο. Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). 

Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα. Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις. 

Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων. Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις. 

Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ 

Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ. Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος: «Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική». 

Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα – μητέρα των εννοιών μας – μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει». Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης, είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής. 

Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου. «Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ” εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου. Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες». 

Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας, του οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά από ό,τι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως. 

Η Ελληνική γλώσσα επιβλήθηκε αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην μουσικότητά της. Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα». 

Πηγή: ellinikoarxeio

 http://www.tilestwra.com/elliniki-glossa-i-teliotita-enos-alitou-grifou/

Ο χώρος του υπαρκτού ελληνισμού

  ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ  

15/04/2018

 

Στον δυτικό κόσμο στον μέγιστο βαθμό και στις όπου γης κοινότητες με ισχυρά ερείσματα, μέχρι τουλάχιστον την περίοδο της ελληνικής επανάστασης του 1821, κυριαρχούσε ο υπαρκτός ελληνισμός, κι ας ήταν ανύπαρκτη η κρατική ελληνική οντότητα, καθώς τα εδάφη της για σχεδόν 400 χρόνια βρίσκονταν υπό την κατοχή των Οθωμανών, εδαφών δια-ποτισμένων με το ελληνικό πνεύμα και αίμα, ενώ η κατοχή άλλων εθνικών εδαφών συνεχίζεται έως τις μέρες μας.

Παράλληλα, από την εχθρική προς το ελεύθερο ελληνικό πνεύμα Αυστρία του Μέτερνιχ, μέχρι την ομόδοξη Ρωσία του Τσάρου και τις παραδουνάβιες ηγεμονίες, το Βουκουρέστι, την Οδησσό και τόσες πόλεις της κεντρικής Ευρώπης, ο εμπορικός, οικονομικός και διπλωματικός πλούτος των Ελλήνων ήταν τόσο ισχυρός που πολλές φορές προκαλούσε. Κι όμως, ποιός αλήθεια μπορεί να αμφισβητήσει ότι και οι Έλληνες των περιοχών αυτών διαπνέονταν από το ελληνικό πνεύμα; Η βοήθεια των μεγάλων εθνικών ευεργετών με χρήματα και κληροδοτήματα δεν είναι λόγια, ήταν έργα και πραγματικότητα, πριν αλλά και αρκετά μετά την επανάσταση του Γένους. Η διάθεση αν δε συνοδεύεται με έργα μένει άκαρπη.

Σε έναν προγενέστερο χρόνο της πορείας του ελληνισμού ο Θεμιστοκλής, κι ενώ οι Πέρσες βρίσκονταν προ των πυλών της πόλης, έπεισε τους Αθηναίους να κρατήσουν ότι πολυτιμότερο διέθετε η λαμπρή πολιτεία τους. Τους πολίτες της. Και παρόλο που οι βάρβαροι Πέρσες λεηλάτησαν την άδεια από κατοίκους πόλη των Αθηνών, δεν μπόρεσαν να την κυριεύσουν αφού δεν είχαν καθυποτάξει τους πολίτες αυτής. Όταν όμως το επιχείρησαν αυτό στα στενά της Σαλαμίνας αντιλήφθησαν ποιο είναι το βάθος και η δύναμη του αθάνατου πνεύματος της ιδέας του ελληνισμού. Είναι αυτό που εν συνόλω αποτελεί το ελληνικό κοσμοσύστημα, τους ελληνικούς κόσμους, τον υπαρκτό ελληνισμό.

"Sponsored links"

Ο χώρος του υπαρκτού ελληνισμού είναι ο χώρος της συνείδησης και της καρδιάς. Δεν περιορίζεται σε μια χαλκευμένη κρατική οντότητα, σε ένα κρατίδιο περιορισμένου μεγέθους, σε γεωγραφικά διαμερίσματα συγκεκριμένων συντεταγμένων του χάρτη, σε έναν κρατικό μετεωρισμό. Χωρά μόνο στον πλατύ χώρο, τις ανοικτές ιδέες και εκεί όπου πνέει πνεύμα ελευθερίας. Κι ο πιο πλατύς χώρος είναι ο χώρος της καρδιάς, το πιο ελεύθερο πνεύμα αναπνέει και μορφώνεται βαθιά μέσα μας. Ο ελληνισμός υπό μία έννοια είναι ταυτόσημος με την ελευθερία. Ή με άλλα λόγια, δεν μπορεί να αναπτυχθεί πνεύμα ελληνικό όπου καταπατούνται δικαιώματα, όπου διώκονται υπάρξεις, όπου κατακρεουργούνται δημοκρατικά κεκτημένα, όπου απωθούνται κοινότητες, σφαγιάζονται λαοί, εξοντώνονται πολιτισμοί και αφαιμάζονται κοινωνικές εκφράσεις.

Μετά την ελληνική επανάσταση ο χώρος αυτός του ελληνικού πνεύματος συρρικνώθηκε. Αυτό συνέβη από εσωτερικά και εξωτερικά αίτια, πολλές φορές αντιθετικών μεταξύ τους συμφερόντων. Αλλά με μεγάλο χαμένο των πνευματικών αυτών συγκρούσεων το ελληνικό πνεύμα της συμπόρευσης, της λιτότητας και του μεγαλείου της απλότητας και της αντίληψης του κοινοτισμού. Με χαμένο, είθε όχι ανεπιστρεπτί, της αίσθησης του όλου και του ολοκληρωμένου σε μια οσοδήποτε μικρή κοινότητα και της αίσθησης του μερικού σε έναν πλανήτη που αλλάζει καθημερινά.

Εν κατακλείδι Έλληνας είναι κάθε ένας άνθρωπος που φροντίζει τον χώρο της καρδιάς του και καλλιεργεί την ελληνικότητα μέσα του. Είναι ο Νιγηριανός που διατηρεί το μοναδικό ελληνικό βιβλιοπωλείο στην Νέα Υόρκη, είναι ο Ιρλανδός που παίζει κρητική λύρα και μαζί του πάλλεται όλο το ακροατήριο, είναι ο Γάλλος που βάζει την κατάληξη -άκης στο επίθετό του σαν φόρο τιμής στον ελληνικό μινωικό πολιτισμό, είναι εν τέλει και κύρια ο γηγενής Έλληνας που αψηφώντας τις σειρήνες της ύπνωσης και τα ξόανα του εκφοβισμού γίνεται συν Θεώ πλάστης και δημιουργός πολιτισμού και καρδιακού ανθρωπισμού. Αν θέλουμε να δούμε ξανά μια Ελλάδα περήφανη και έναν κοσμοπολίτικο ελληνισμό στις επάλξεις του παγκόσμιου γίγνεσθαι θα πρέπει αύριο το πρωί να κοιταχτούμε στον καθρέπτη και το βράδυ να ονειρευτούμε το αύριο. Γιατί είναι στ’ αλήθεια παράλογος όποιος δεν αποδέχεται το παράλογο και πιστεύει ότι όλα στη ζωή ακολουθούν ευθεία πορεία στην εξέλιξή τους.

Χριστός Ανέστη, Χρόνια Πολλά!

Με τιμή και σεβασμό,

Δρ. Ηλίας Κοπανάκης

Βρέθηκε η σορός του πιλότου και συντρίμμια από το μοιραίο Mirage Το άψυχο σώμα του Γιώργου Μπαλταδώρου φαίνεται πως εντόπισε αλιευτικό σκάφος

   ΕΛΛΑΔΑ   
    13/04/2018

 Πανελλήνιο πένθος για το παλικάρι της Πολεμικής μας Αεροπορίας 

Ο πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας, Γιώργος Μπαλταδώρος

 Tο  πλήρωμα ενός αλιευτικού σκάφους από τη Σκύρο φαίνεται πως εντόπισε τη σορό του άτυχου πιλότου της Πολεμικής Αεροπορίας, Γιώργου Μπαλταδώρου, καθώς και μερικά από τα συντρίμμια του Mirage 2000-5, σύμφωνα με την ΕΡΤ.

Ο δήμαρχος Σκύρου Μίλτος Χατζηγιαννάκης ανέφερε στην «ΠΡΩΤΗ ΕΙΔΗΣΗ» ότι φαίνεται πως επιβεβαιώθηκαν οι πρώτες πληροφορίες ότι δεν πρόλαβε να αντιδράσει στην πτώση του αεροπλάνου.

Πολλοί ψαράδες από το νησί αλλά και από τα κοντινά νησιά πήραν μέρος στις έρευνες μόλις το επέτρεψαν οι καιρικές συνθήκες.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε στη Σκύρο επικρατεί βαθιά θλίψη καθώς οι κάτοικοι του νησιού έχουν στενούς δεσμούς με τους ανθρώπους της Πολεμικής Αεροπορίας που εδρεύουν στο νησί.

____________

https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/3498533/.WtBWsPSC1uo.facebook

Έλληνες και Φιλέλληνες όπου γης, Καλό Πάσχα, Δρ. Όλγα Σαραντοπούλου

   ΕΥΧΕΣ   

Έλληνες και Φιλέλληνες όπου γης,

Η  Ανάσταση του Θεανθρώπου, φέρνει το μήνυμα της Ελπίδας, της
Συγχώρεσης, της Αλληλεγγύης, της Αδελφοσύνης, της Αγάπης προς τον
Συνάνθρωπο.

Αγγίζει τις καρδιές όλων μας στην εξαιρετικά επίπονη δοκιμασία που
βιώνει η Πατρίδα μας. Το Αναστάσιμο Φως γεμίζει τις καρδιές μας με
Ελπίδα ότι η Πατρίδα μας θα ανακάμψει και οικονομικά, και ότι ο
Απανταχού Ελληνισμός θα πορεύεται με ενότητα και αλληλεγγύη  απέναντι
στις προκλήσεις των γειτόνων της γενέτειρας.

Εύχομαι ολόψυχα η Ανάσταση του Κυρίου να χαρίσει Γαλήνη στην ψυχή μας,
Ευημερία και Ειρήνη σε ολόκληρο τον κόσμο.

Καλό Πάσχα,
Δρ. Όλγα Σαραντοπούλου